Những h́nh ảnh đẹp
·
2.01.2009
Anh tôi nằm bịnh viện Saint Camille đă được
mười bữa. Chiều hôm qua, ảnh gọi điện
thoại về nhà, nói: «Thằng tây nằm chung pḥng ra nhà
thương rồi, ngày mai chủ nhựt, mầy vô
đây anh em ḿnh nói chuyện chơi». Nghe giọng ảnh “có
thần” nên tôi vui vẻ trả lời: «Dạ! Mai em vô. Vợ
con em đi Mỹ, chớ không th́ em cũng chở tụi
nó vô thăm anh». Tôi nghe ảnh cười khịt: «Một
ḿnh mầy cũng đủ cho tao vui rồi…».
Pḥng anh tôi là loại pḥng hai giường ở lầu ba.
Ông già người Pháp cỡ hơn tám mươi tuổi nằm
chung pḥng với anh tôi rất khó tánh. Ổng không thích có nhiều
ánh sáng vào pḥng nên volet cửa sổ lúc nào cũng chỉ hé
lên một chút thôi. Thấy ổng quá già lại hay gắt gỏng
nên mấy cô y tá cũng nhân nhượng, chỉ kéo volet lên
cao trước giờ bác sĩ trưởng đi thăm
bịnh nhân, rồi lại hạ thấp xuống, sau
đó! Mỗi lần tôi vào thăm anh tôi, mặc dầu
chúng tôi nói chuyện nho nhỏ với nhau, ổng cũng
lăn qua trở lại thở dài. Có khi c̣n lấy gối
bịt lỗ tai nữa!
Anh tôi nói: «Tao chưa bao giờ nghe nó… tằng hắng với
tao một tiếng!» .
Ông Tây đó xuất viện, chắc anh tôi nghe… nhẹ lắm
nên mới vội vă gọi tôi vào chơi, để nói chuyện
mà không cần giữ ǵn ư tứ ǵ hết!
Hôm nay, volet cửa sổ được kéo lên hết nên
để lộ trời cao lồng lộng và pḥng đầy
ánh sáng… Thấy tôi, anh tôi vui vẻ nói: «Mừng quá! Hổm
rày, cứ làm thinh, bực ḿnh thấy mụ nội! Bữa
nay, tụi ḿnh nói chuyện tự do, cho nó đă!».
Tôi nh́n anh tôi mà thấy thương: mới ngoài sáu
mươi mà đă già xọm. Bao nhiêu năm tù đày của
VC đă ăn ṃn cơ thể của ảnh đến nỗi
từ khi ảnh qua Pháp sum họp với vợ chồng
tôi, ảnh cứ bịnh lên bịnh xuống hoài. Cũng
may là ảnh không có vợ con nên không có những cái lo của
người có gánh nặng gia đ́nh. Và cũng may là ảnh
chỉ có một ḿnh tôi là em đă có cuộc sống ổn
định nên ảnh không phải cưu mang một đứa
em nào khác.
Hai anh em tôi nói chuyện vui vẻ một lúc, bỗng anh tôi
nh́n trời qua khuôn kiếng cửa sổ rồi nói: «Trời
đẹp quá, Cu!».
Tôi c̣n đang ngẩn ngơ không biết ảnh nói với
ai th́ ảnh cười khịt khịt: «Mầy quên mầy
hồi nhỏ tên là Cu hả? ».
Tôi bật cười: cả một trời dĩ văng bỗng
hiện về rất rơ, với những h́nh ảnh thuở
nhỏ ở nhà quê, có bà mẹ một ḿnh trồng rau trồng
cải nuôi hai thằng con, đứa lớn tên Hai đứa
nhỏ tên Cu… Tôi nh́n anh tôi mà nghe rưng rức ở trong
ḷng. Tôi “Dạ” như cái máy! Anh tôi nói: «Bác sĩ nói anh ra
ngoài chút chút được».
Tôi lại “Dạ” nhưng vẫn c̣n thấy tôi đang ở
quê tôi, ở trong cái nhà tranh vách đất có giàn bầu vắt
lên mái tranh che sàng nước nằm bên góc bếp… Tôi nói “Vậy
hả anh” mà vẫn c̣n đứng trong vườn rau của
mẹ với mấy cây mít cây ổi cây xoài, vẫn c̣n nh́n
cái giếng có cây cần vọt để kéo nước và
cái gàu đeo lủng lẳng ở đầu cây sào dài… Tôi
chỉ giật ḿnh dạ lớn khi nghe anh tôi gọi: «Cu! Ê
… Cu!».
Ảnh nh́n tôi, mỉm cười: «Tao muốn mầy
đưa tao đi một ṿng».
Tôi “Dạ” rồi vội vă bước ra cửa. Ảnh
ngạc nhiên: «Đi đâu vậy?». Tôi trả lời: «Em
đi lấy cái xe lăn!».
Ảnh bật cười: «Không cần xe lăn xe liếc
ǵ hết. Mầy lại đây, tao chỉ cho».
Ảnh tằng hắng mấy tiếng rồi nói tiếp:
«Mầy đỡ tao dậy cạnh giường. Đọ…
Mầy xây lưng lại thụt sát vô cạnh giường
ở giữa hai chân tao nè. Đọ… Rồi mầy rùn
người xuống cho tao ôm cổ mầy. Mẹ… Mầy
ăn thứ ǵ mà mầy lớn con quá hổng biết! Rồi!
Tao ôm chắc rồi! Bây giờ, mầy choàng hai tay ôm hai bắp
vế của tao đây, vừa xóc nhẹ để lấy
trớn vừa đứng lên. Đọ… Như vậy,
người ḿnh gọi là ‘cơng’. Ở xứ nầy, tao
chưa thấy ai cơng ai hết. Có lẽ người ta
không biết cơng, mầy à!».
Tôi cơng anh tôi, nhẹ hều. Ảnh nói: «Hồi nhỏ, tao
cơng mầy ṃn lưng, mầy đâu có biết!».
Một xúc động bỗng dâng tràn lên cổ, tôi vừa
nuốt xuống vừa siết chặt hai chân anh tôi
như muốn ôm lấy hết con người của ảnh
để cám ơn, cái con người đang nằm trên
lưng tôi đây, cái người anh đă hy sinh suốt cuộc
đời không chịu lập gia đ́nh chỉ v́ muốn
nuôi thằng em ăn học cho đến nơi đến
chốn! Ảnh đă cơng tôi trong thời tuổi nhỏ, về
sau, ảnh vẫn tiếp tục cơng tôi - dù dưới
h́nh thức khác - cho đến ngày tôi thành nhân ra đời.
Biết bao giờ tôi cơng lại anh tôi suốt hai
mươi mấy năm trời như vậy?
Chúng tôi ra hành lang. Gặp một cô y tá, cô ta vội nói:
«Để tôi lấy cho ông một chiếc xe lăn!».
Tôi lắc đầu: «Khỏi cần! Cám ơn cô! Anh tôi muốn
tôi cơng như vầy».
Cô ta mỉm cười bỏ đi, vừa đi vừa
nh́n lại, vẻ ngạc nhiên. Anh tôi nói: «Mầy thấy
không? Ở xứ nầy, người ta không biết cơng là
ǵ!».
Thật vậy, đi dài dài theo hành lang, gặp ai cũng bị
nh́n với một nụ cười như muốn nói “Làm
ǵ ngộ vậy há!” Tiếng của anh tôi vẫn đều
đều nho nhỏ bên tai: «Hồi đó, năm mầy ba
tuổi là năm mầy bịnh hoài nên mầy cứ nhề
nhệ nhề nhệ đeo theo má đ̣i ẵm. Chiều
nào má cũng nói “Hai! Mầy cơng thằng Cu đi hàng xóm cho
má nấu cơm coi!” Vậy là dầu tao đang tưới
rau tao cũng quăng đó, cơng mầy đi ṿng ṿng. Hồi
đó, lúc nào mầy cũng ở truồng, c̣n tao, dầu
đă hơn mười tuổi, nhưng lúc nào cũng ở
trần, chỉ khi nào đi học mới máng lên ḿnh cái áo
sơ-mi. Thành ra, khi cơng mầy tao thương ở cái chỗ
là nghe con cu của mầy mềm mềm nằm gọn trên
da lưng tao. Nhiều khi thương quá, tao xoay người
lại hun mầy trơ trất làm mầy nhột mầy
cười đưa mấy cái răng non nhỏ như hột
gạo! Mầy coi! Vậy mà đă hơn năm mươi
năm rồi chớ bộ!».
Tôi im lặng nghe anh tôi kể mà trong đầu thấy
như đang nh́n ngay trước mắt cảnh thằng
anh cơng thằng em đi quanh quanh để người mẹ
rảnh tay lo nấu bữa cơm chiều… … Đẹp
quá! Anh tôi lại nói: “Thiệt ra, tao đâu có cơng mầy
đi đâu xa. Đi ḷn ḷn qua mấy liếp rau mấy bờ
mía rồi qua ḷ bánh tráng của d́ Sáu Lộc. Đứng xớ
rớ một chút là d́ Sáu hay chị Hai Huê con của dỉ
cho một cái bánh tráng nướng thơm phức”.
Ngừng một chút, anh tôi hỏi:
“Mầy c̣n nhớ chị Hai Huê không?”
Tôi đáp: “Dạ có. Hồi đó, chỉ ra sư phạm
rồi dạy tụi em ở tiểu học”.
Anh tôi tằng hắng: “Ờ! Chỉ đó! Má khen chỉ lắm,
nói: con nhỏ dễ thương, đi làm có lương mà
chỉ sắm có hai cái áo dài, hỏi nó th́ nó nói nó để
dành tiền cất một cái quán cho má nó ra bán b́ bún ít cực
hơn là xay bột tráng bánh”.
Đến đây th́ tôi nhớ rơ cái quán của d́ Sáu Lộc:
Quán nhỏ nằm cạnh cây gơ trước ḷ bánh tráng. B́
bún ngon có tiếng. Có điều là d́ Sáu không bán rượu
đế mà cũng không cho khách hàng mang rượu đế
đến quán! Dân nhậu phàn nàn th́ d́ Sáu nói: «Tôi ghét thứ
đó lắm! Cũng tại ba cái đế đó mà ông nhà
tôi ba ngù té xuống bàu chết không ai hay!».
Cái quán đó về sau giao cho vợ chồng cô cháu gái của
d́ Sáu trong nom và được cất rộng ra thành tiệm
cà phê, người ta gọi là tiệm “Cây Gơ”...
Ở cuối hành lang bịnh viện là khuôn kiếng rộng.
Nh́n xuống dưới thấy nắng đầy… Cây cỏ
được cắt xén sạch sẽ đẹp mắt.
Tia nước tưới vườn tự động
quét qua quét lại coi mát rượi. Anh tôi im lặng nh́n một
lúc rồi nói: «Hồi đó, chiều nào đi học về,
tao cũng phải đi tưới vườn rau. Mới
có mười tuổi mà tao mạnh lắm! Cái gàu nước
lớn như vậy mà tao xách chạy bon bon. Phải nói là
nhờ có cây cần vọt tao mới kéo nổi cái gàu ra khỏi
giếng, chớ nếu kéo bằng sợi dây dừa th́ chắc
tao chịu thua».
Có lẽ sợ tôi quên nên anh tôi tả cây cần vọt. Tôi
vẫn để ảnh nói v́ tôi thấy ảnh đang
sung sướng với những h́nh ảnh đẹp của
quê hương, cái quê hương ngàn trùng xa cách… Tiếng của
anh tôi vẫn đều đều bên tai: «Cần vọt
là hai cây tre lớn bằng bắp chân đóng dính chắc
vào nhau bằng những thanh ngang coi giống như một
cái thang. Chân cái thang đó được chôn đứng
cách giếng độ hai ba thước. Trên đầu có
một cốt tṛn xỏ qua hai thân tre. Bắc dính chắc
trên cái cốt đó là một thân tre dài, đầu to là
đầu nặng nằm đụng đất, đầu
nhỏ chỉ lên trời coi giống như một đ̣n
bẩy hay một cái đu nhún lên hạ xuống của trẻ
con. Đó là cái cần. Trên đầu cần là một cây
sào bằng tầm vông dài xuống gần miệng giếng,
đầu dưới của sào có cái móc để móc cái
gàu. Muốn lấy nước, người ta kéo cây sào
tḥng gàu xuống giếng đợi gàu đầy nước
là kéo gàu lên, cây cần làm đ̣n bẩy giúp cho người
kéo nước không phải ráng sức. Hay quá!»
Tôi nói đẩy đưa, cố ư để cho anh tôi nghỉ:
«Dạ. Em c̣n nhớ cây cần vọt chớ! Hồi em lớn
lên, em vẫn phụ anh tưới rau cho má, anh quên sao? Em
c̣n nhớ hồi đó phần của em là lo tưới
và châm sóc giàn bầu của má”.
Ảnh cười khịt khịt: “Ờ… giàn bầu. Trái
dài ḷng tḥng, đi ngang phải cúi đầu để
tránh...”
Rồi giọng của ảnh như vui lên: “Bầu luộc
là món mà tụi ḿnh ăn hằng ngày, mầy nhớ không? Bữa
cơm nào cũng có bầu luộc, mẻ cá kho và một tô
nước luộc bầu. Nước luộc bầu
không có con tôm con tép ǵ hết, chỉ có chút muối, chút tiêu
và mấy cọng hành… vậy mà tụi ḿnh chia nhau húp ngon
lành, hén Cu!”.
Tôi bồi hồi nhớ lại cảnh anh em tôi húp nước
luộc bầu, nhứt là cái cử chỉ của anh tôi
khi ảnh đưa tô sành mẻ miệng, xây chỗ miệng
tô c̣n lành, nói: “Húp ở đây nè, Cu!”. Cha ơi…! Sao mà nó
đẹp!
Thấy gần trưa, tôi cơng anh tôi đi lần về
pḥng. Bỗng ảnh nói: “Ư! Má kêu ḱa!”.
Rồi ảnh nghẻo đầu buông thơng hai tay! Tôi
đang hốt hoảng chưa biết phải làm sao th́ gặp
ông bác sĩ trưởng trong thang máy bước ra. Tôi vội
vă gọi: “Bác sĩ! Bác sĩ! Ông coi dùm coi! Anh tôi bị ǵ rồi!”.
Bác sĩ rờ đầu rờ cổ anh tôi rồi lôi tôi
chạy lại pḥng trực y tá. Bác sĩ hướng vào
trong nói “Cứu cấp”. Mấy cô y tá phóng ra đỡ anh
tôi qua giường sắt có bánh xe rồi đẩy nhanh về
pḥng, theo sau là xe dụng cụ thuốc men. Vào pḥng, một
cô y tá đẩy nhẹ tôi ra ngoài, nói: “Ông đừng
vào. Cảm phiền đứng đợi ở đây.” Rồi
đóng cửa lại. Tôi tỳ người vào tường,
nh́n quanh bối rối: hành lang trống trơn bỗng
như rộng mênh mông…
Một lúc lâu sau mấy cô y tá mở cửa đẩy
giường đẩy xe ra, nói chuyện tỉnh bơ.
Đi sau cùng là bác sĩ trưởng. Ổng vỗ vai tôi,
nói: “Không có ǵ hết! Chỉ bị xúc động mạnh
thôi. Ông vào được rồi.”.
Tôi nói “Cám ơn” rồi thở dài nhè nhẹ như vừa
trút một gánh nặng. Nh́n thấy tôi bước vào, anh
tôi mỉm cười, mắt ảnh ngời sáng, nhưng ảnh
vừa đưa tay ra dấu vừa nói: “Thôi! Mầy về
đi! Để tao ngủ một chút”.
Nói xong, ảnh nhắm mắt mà trên môi vẫn c̣n nguyên nụ
cười. Tôi biết: ảnh đang đi vào giấc ngủ
với những h́nh ảnh đẹp!
Tôi bước ra, đóng nhẹ cửa lại. Hành lang dài
tung hút. Chắc cũng đến giờ cho bịnh nhân
ăn nên phảng phất có mùi đồ ăn. Tôi bỗng
nghe thèm vị ngọt của nước luộc bầu mà
anh em tôi chia nhau húp năm chục năm về trước,
bây giờ sao vẫn c̣n nhớ. Và lạ thiệt! Nước
luộc bầu quá tầm thường như vậy mà sao
cũng mang đầy mùi vị của quê hương?
Tôi nuốt nước miếng…
Tiểu Tử
.