Ḷng Từ Bi và Con
Người Tác giả: Dalai Lama Một câu hỏi
quan trọng nằm chôn vùi dưới kinh nghiệm của
chúng ta, cho dù chúng ta biết đến nó hay không biết,
đó là : Cuộc sống có ư nghĩa ǵ không? Tôi có nghĩ
về điều nầy và muốn được chia xẻ
với mọi người những ǵ tôi nghĩ, với hy
vọng là những điều nầy có thể đem lại
ích lợi thiết thực cho những ai đọc qua bài
nầy. Tôi tin rằng
ư nghĩa của cuộc sống là hạnh phúc. Từ lúc
sanh ra đời, mỗi người trong chúng ta đều
muốn hạnh phúc và tránh đau khổ. Không một điều
kiện xă hội hay giáo dục, hoặc một lư tưởng
nào có thể làm lệch lạc sự mong muốn nầy. Từ trong
tâm thức của con người chúng ta, tất cả
đều muốn được an vui, hạnh phúc. Tôi
không biết vũ trụ với vô số tinh tú, ngân hà &
thế giới có ư nghĩa ǵ sâu sắc hay không; nhưng ít
nhất, chúng ta cũng thấy rơ rằng con người sống
trên trái đất nầy có nhiệm vụ làm cho cuộc sống
của ḿnh hạnh phúc. V́ vậy, điều quan trọng
là khám phá ra điều ǵ sẽ mang lại hạnh phúc nhiều
nhất. Làm thế
nào để đạt hạnh phúc. Hăy bắt
đầu chia hạnh phúc và khổ đau làm hai phần
chánh : Tinh thần, và thể xác. Trong hai phần nầy, tinh
thần có ảnh hưỏng nhiều nhất nơi chúng
ta. Trừ khi
chúng ta bệnh nặng hoặc bị đói khát, cơ thể
chúng ta chỉ là phần phụ thuộc trong cuộc sống
nầy. Nếu cơ thể tráng kiện, chúng ta không hề
để ư đến nó. Tinh thần th́ khác, nó ghi chú mọi
việc, dù nhỏ nhặt đến đâu. V́ vậy chúng
ta phải hết ḷng cố gắng làm sao cho tinh thần
ḿnh được an lạc. Trong kinh nghiệm
giới hạn của tôi, tôi thấy rằng sự an lạc
tột cùng là khi chúng ta làm tăng trưởng t́nh
thương và ḷng từ bi. Lúc mà ta lo
cho hạnh phúc của mọi người, là lúc mà chính ta
đang hưởng hạnh phúc. Làm tăng trưởng
ḷng từ một cách tự động, là làm cho tinh thần
được b́nh an. Điều nầy giúp ta dẹp sợ
hăi và lo lắng, và giúp ta sẵn sàng đối phó với những
trắc trở của cuộc đời. Đây là sự
thành công tối hậu trong cuộc sống. Khi mà ta c̣n sống
trong thế giới nầy, là ta vẫn c̣n có vấn đề.
Trong trường hợp gặp khó khăn, nếu chúng ta
đánh mất hy vọng và trở nên chán nản, th́ ư chí phấn
đấu của chúng ta sẽ bị giảm đi.
Ngược lại, nếu chúng ta nhớ rằng mọi
người chung quanh đều phải trải qua đau
khổ, th́ cái nh́n thực tế nầy sẽ làm tăng ư
chí và khả năng của chúng ta, để chúng ta đối
phó với nghịch cảnh. Thật ra,
với thái độ nầy, mỗi khó khăn gặp phải,
được xem như là một cơ hội ngàn vàng
để chúng ta làm tăng trưởng phần tinh thần
của chính ḿnh. Do đó,
chúng ta phải tranh đấu dần dần để trở
nên từ bi hơn, như vậy chúng ta mới có thể
phát triển t́nh thương và giúp đỡ những ai
đang đau khổ. Kết quả là sức mạnh nội
tâm và sự thanh thản của chúng ta được
tăng lên. Chúng
ta cần T́nh thương. Lư do tại
sao t́nh thương và ḷng từ bi được xem như
là điều hạnh phúc nhất, bởi v́ trong tâm khảm
mỗi chúng ta đều mong muốn được
thương yêu. T́nh thương rất cần thiết cho
sự sinh tồn của con người. Đó là mối
liên hệ phụ thuộc lẫn nhau rất sâu sắc giữa
con người với con người. Không cần biết
là người đó có khả năng như thế nào và
cho dù người đó có giỏi đến đâu đi nữa,
kẻ đó cũng không thể sống sót nếu chỉ
có một ḿnh. Một người có thể khỏe mạnh,
tráng kiện đến mức tối đa trong một khoảng
thời gian nào đó, nhưng một khi ngă bệnh hay lúc
quá nhỏ, hoặc quá già, ta vẫn phải cần sự
giúp đỡ của những người chung quanh . Sự liên hệ
phụ thuộc lẫn nhau là điều căn bản của
luật tạo hóa. Không phải chỉ có loài người ,
kể cả những côn trùng nhỏ bé nhất, không có tôn
giáo, hay luật lệ, chúng vẫn phải nương tựa
vào nhau để mà được sống c̣n. Cả đến
hiện tượng vật chất nhỏ bé nhất cũng
phải bị chi phối bởi luật " phụ thuộc
lẫn nhau" (interdependence). Những hiện
tượng trên trái đất như : mây, biển, rừng,
hoa lá cũng được cấu tạo bởi những
năng lượng phụ thuộc lẫn nhau. Không có những
năng lượng nầy, th́ chúng tan hoại ngay. Bởi v́
đời sống của con người là phụ thuộc
lẫn nhau, cho nên đây là một điều tự nhiên
khi ai ai cũng cần t́nh thương. V́ vậy chúng ta cần
ư thức trách nhiệm của ḿnh trong việc đem lại
an vui cho mọi người. Nên hiểu
rằng những thiếu thốn hay đau khổ của
con người là thuộc về phần tinh thần v́ thế
chúng không thể giải quyết được bằng
máy móc tinh vi, v́ vậy thật là một điều sai lầm
khi ta t́m kiếm hạnh phúc bằng những thứ bên
ngoài. Chúng ta nên
nh́n lại để t́m kiếm cho đúng thứ mà ta cần
cho hạnh phúc. Nếu bỏ
qua câu hỏi rắc rối về tạo hóa và sự tiến
triển của vũ trụ, chúng ta ít ra cũng đồng
ư rằng mỗi chúng ta là một sản phẩm của cha
mẹ chúng ta. Thông thường, mỗi chúng ta có mặt
nơi đây là v́ cha mẹ chúng ta muốn nuôi dưỡng
một đứa con cho đến lúc nó trưởng thành
và có thể tự lập. V́ vậy, ngay từ phút đầu
thọ thai, t́nh thương của cha mẹ dành cho chúng ta
bắt nguồn từ lúc đó. Hơn nữa
chúng ta hoàn toàn nương tựa vào sự săn sóc của
mẹ chúng ta ngay từ lúc ban đầu. Theo các khoa học
gia, tinh thần của người mẹ trong lúc mang thai có
ảnh hưởng rất nhiều đến đứa
trẻ trong bụng. Sự thể
hiện t́nh thương cũng rất quan trọng lúc
đứa trẻ ra đời. Ngay từ buổi đầu
việc đầu tiên chúng ta làm là t́m vú mẹ, chúng ta tự
nhiên thấy gần với mẹ, và mẹ chúng ta phải
cảm nhận được t́nh thương đó bà mới
có thể lo bú mớm cho chúng ta m ột cách tốt đẹp;
nếu bà cảm thấy tức giận hay bực tức
th́ sữa sẽ chảy không đều. Kế đến
là lúc tuổi khoảng 3 hay 4, đây là khoảng thời
gian rất quan trọng cho việc phát triển bộ óc;
trong lúc nầy, sự gần gủi săn sóc rất cần
cho sự phát triển b́nh thường của đứa
trẻ. Nếu đứa trẻ không được ôm vào
ḷng, không được tŕu mến thương yêu th́ sự
phát triển của bộ óc đứa trẻ sẽ bị
hư hao hoặc kiếm khuyết. Đứa
trẻ không thể sống sót nếu không có sự chăm
nom của người khác, v́ vậy t́nh thương là món
ăn cần thiết để nuôi dưỡng trẻ. Hạnh
phúc của tuổi ấu thơ, đều nhờ vào t́nh
thương, nhờ có t́nh thương, mà đứa trẻ
dẹp được những nỗi lo sợ và trưởng
thành một cách lành mạnh. Hiện tại
có bao đứa trẻ lớn lên trong những gia đ́nh
không hạnh phúc. Nếu chúng không được
thương yêu trọn vẹn, th́ sau nầy chúng ít khi nào
thương được bố mẹ chúng, và thường
th́, những đứa trẻ nầy không hiểu
được thế nào là thương người khác.
Thật là đáng điều đáng buồn! Khi đứa
trẻ lớn lên và đến trường, chúng cần sự
nâng đỡ nơi thầy, cô. Thầy, cô không phải chỉ
có truyền đạt kiến thức mà c̣n phải chịu
trách nhiệm về việc chuẩn bị cho đứa
trẻ bước vào đời. Học sinh phải cảm
nhận được sự tin cậy, và kính trọng, những
ǵ chúng học được nơi thầy cô sẽ là một
dấu ấn khó phai. Ngược
lại, nếu thầy cô chỉ lo dạy về môn học
mà không để ư ǵ đến tánh t́nh, hạnh kiểm của
học sinh th́ thầy cô đó khó có thể dạy học
lâu dài , họ chỉ có thể dạy trong một thời
gian ngắn thôi . Cũng
như khi một người bệnh, gặp bác sĩ tận
tâm, niềm nở, nhất là sự mong muốn họ mau
khỏi bệnh, nhờ vậy họ cảm thấy thoải
mái với sự ân cần của y sĩ , người nầy
sẽ dễ dàng khỏi bệnh. Ngược lại, nếu
bác sĩ giỏi nhưng không tận tâm, không ân cần, niềm
nở, dù thuốc hay, nhưng v́ bệnh nhân không thoải
mái nên việc lành bệnh cũng không mau chóng. Kể cả
khi chúng ta nói chuyện thường ngày, nếu có người
nói chuyện ân cần, thân mật, th́ tức khắc chúng
ta cảm thấy muốn nghe, và muốn tiếp chuyện;
câu chuyện sẽ trở nên hấp dẫn hơn, cho dù
đề tài không hay. Ngược lại, nếu một
người nói chuyện lạnh nhạt hay trả lời
nhát gừng, chúng ta sẽ cảm thấy khó chịu và muốn
mau mau kết thúc câu chuyện. Từ việc nhỏ cho
đến việc lớn, hạnh phúc của chúng ta tùy thuộc
vào t́nh cảm và sự quan tâm của người chung quanh. Vừa rồi,
tôi có gặp những khoa học gia ở Mỹ, họ bảo
là mức độ về bệnh tâm thần ở đất
nước họ đă tăng khoảng mười hai phần
trăm trong dân số. Trong buổi bàn căi, chúng tôi nhận ra
rằng bệnh tâm thần không phải do thiếu thốn
vật chất mà ra, mà lư do chánh là v́ thiếu t́nh
thương, thiếu t́nh thân ái giữa con người với
con người. Qua những
ǵ tôi viết trên đây, một điều chắc chắn
rơ ràng là : cho dù chúng ta có nhận thức được hay
không về điều nầy, sự cần thiết t́nh
thương đă nằm sẵn trong huyết quản của
chúng ta ngay từ buổi ban đầu. Người lớn
và trẻ em đều hướng đến t́nh
thương, cho dù t́nh thương đó được
mang đến từ một con vật hay từ một
người mà b́nh thường ta vẫn xem như là thù
địch. Tôi tin rằng
không một ai sanh ra mà không cần t́nh thương. Vài
trường Triết đă công nhận rằng con người
không phải chỉ thuần là thể xác. Tinh thần là chủ
động trong việc cảm nhận được cái
đẹp, cái quư giá, làm cho chúng ta có thể thương
yêu. Phát triển ḷng từ. Vài người
bạn của tôi nói rằng, t́nh thương và ḷng từ
bi rất tốt đẹp và kỳ diệu, nhưng chúng
không có chỗ đứng trong thế giới của chúng
ta, nơi mà ḷng sân hận và thù hằn là một phần của
con người, và như vậy chúng ta luôn bị sân hận
làm chủ. Điều nầy tôi không đồng ư. Con người
chúng ta hiện hữu với h́nh hài nầy trong khoảng gần
một trăm ngàn năm. Tôi tin rằng trong khoảng thời
gian đó nếu tinh thần chúng ta bị sân hận làm chủ
th́ dân số của con người đáng lư phải bị
giảm đi. Nhưng cho đến hôm nay, dù có những trận
chiến, dân số con người vẫn gia tăng hơn
bao giờ hết. Điều
nầy chứng tỏ rằng, t́nh thương và ḷng từ
vẫn chiếm ưu thế. V́ vậy, những việc
không hay là"tin tức", những việc làm từ bi
trong đời sống hàng ngày bị coi như là điều
tất nhiên, và phần lớn bị lờ đi. Theo kinh nghiệm
của riêng tôi, th́ sự thăng bằng về mặt tinh
thần và cơ thể mạnh khỏe có liên hệ mật
thiết. Sự khích động và tức giận dễ
làm chúng ta nhiễm bệnh . Ngược lại, nếu
tinh thần yên tịnh và tràn đầy những ư nghĩ tốt
lành th́ cơ thể ít có cơ hội bị bệnh hoạn
tấn công. Muốn
được hạnh phúc chân thật th́ cần phải
có một tinh thần an lạc, và để được
tinh thần an lạc, cần phải có ḷng từ bi, làm sao
để chúng ta phát triển được ḷng từ ? Chỉ
nghĩ đến ḷng từ bi thôi cũng chưa đủ,
chúng ta phải làm sao để chuyển hóa tâm niệm và
hành động của ḿnh trong đời sống hàng ngày . Trước
hết, chúng ta phải biết rơ từ bi nghĩa là ǵ. Ḷng
từ cũng có nhiều h́nh thức và lắm lúc lẫn lộn
với bám víu và ham muốn. Chẳng hạn, t́nh
thương của cha mẹ dành cho con cái thường có
liên quan đến những nhu cầu t́nh cảm của riêng
họ, v́ vậy t́nh thương không được hoàn
toàn từ bi. Cũng vậy trong hôn nhân, t́nh thương giữa
hai vợ chồng--nhất là lúc ban đầu, lúc mà cả
hai chưa rơ những cá tánh sâu sắc của nhau--t́nh
thương dựa vào bám víu hơn là đơn thuần
thương yêu. V́ dục vọng của chúng ta quá mạnh
nên người hôn phối dù có tánh xấu, dưới mắt
ta lúc bấy giờ người ấy thật là hoàn hảo.
Hơn nữa, ta lại có khuynh hướng khuếch
trương những điều tốt nho nhỏ. Do
đó, khi mà tánh t́nh một trong hai người thay đổi
th́ người kia cảm thấy thất vọng v́ chính
tánh t́nh họ cũng có đổi thay. Đây là điều
cho ta thấy t́nh yêu được thúc đẩy bởi
những nhu cầu của cá nhân hơn là v́ thương yêu
kẻ khác. Ḷng từ
bi chân thật không phải là một thứ t́nh
thương có qua có lại, mà là một sự cam kết chắc
chắn dựa trên lư trí. V́ vậy, cho dù kẻ thọ nhận
cư xử không tốt, một hành động từ bi thật
sự sẽ không hề thay đổi . Dĩ nhiên
là phát triển ḷng từ bi chân thật sẽ không phải
là một việc dễ dàng. Lúc bắt đầu thực
tập, chúng ta nên nh́n vào những điểm sau đây : Dù người
đẹp hay người xấu, người dễ
thương hay kẻ phá hoại, chúng ta đều là con
người như nhau cả. Và v́ là con người nên
chúng ta đều muốn hạnh phúc và không muốn đau
khổ. Hơn nữa, mỗi người có quyền tự
do riêng để tránh đau khổ và hưởng sung
sướng. Bây giờ bạn chấp nhận là tất cả
chúng ta đều muốn hạnh phúc, và v́ vậy bạn sẽ
tự dưng cảm thông được với mọi
người và cảm thấy gần gủi họ hơn.
Thực tập điều nầy sẽ làm cho tinh thần
bạn cảm nhận được t́nh vị tha, và bạn
sẽ phát triển được ḷng tôn kính nơi mọi
người chung quanh : muốn giúp họ bớt khổ
đau. V́ là con người nên ai ai cũng phải trải
qua những kinh nghiệm vui, buồn, sung sướng và
đau khổ, v́ vậy không lư do ǵ bạn lại không
thương được những người có những
hành động ích kỷ. Trong khả
năng của chúng ta, để thực tập ḷng từ
bi, chúng ta phải cần có kiên nhẫn và thời gian. Tận
trong tiềm thức của chúng ta, lúc nào cái "Tôi" cũng
chiếm ưu thế, và v́ cái "Tôi" đó mà ḷng từ
bị giới hạn. Thật ra ḷng từ bi chân thật
chỉ được thể hiện khi mà cái "Tôi"
bị diệt bỏ. Nói như thế không có nghĩa là
chúng ta không làm chi được, cái ǵ cũng có bắt
đầu, thực tập và tiến triển là điều
có thể làm được. Làm thế
nào để bắt đầu. Để bắt
đầu, chúng ta phải loại bỏ sân hận. Như
chúng ta đă biết, sân hận là những năng lực
t́nh cảm rất mạnh, chúng có thể hoàn toàn áp đảo
tinh thần chúng ta. Nhưng chúng ta có thể làm chủ
được chúng. Nếu không, chúng sẽ làm cho ta bị
điêu đứng và việc t́m kiếm hạnh phúc với
một tinh thần thương yêu sẽ khó mà thực hiện
được. Trước
hết, hăy khám xét xem cái giận có tốt không. Đôi lúc,
khi chúng ta chán nản v́ một hoàn cảnh nào đó, cái giận
dường như giúp chúng ta mạnh hơn, tự tin
hơn và có quyết tâm. Lúc nầy, chúng ta phải kiểm
điểm trạng thái tinh thần của ḿnh một cách
cẩn trọng. Thật sự cái giận cho ta thêm năng
lực, nếu chúng ta khảo sát tỉ mỉ năng
lượng của cái giận, ta khám phá ra rằng năng
lượng nầy rất là mù quáng : chúng ta không biết
được kết quả của nó sẽ là tốt hay
xấu. Bởi v́
cái giận che lấp đi phần duy lư của bộ óc.
V́ vậy năng lượng của cái giận không thể
được tín nhiệm. Nó có sức hủy hoại rất
lớn và tạo nên nhiều hành động đáng tiếc.
Hơn nữa, nếu cái giận tăng lên đến mức
tối đa, th́ một người sẽ trở nên
điên loạn, làm những việc có hại cho ḿnh và cho
người. Tuy nhiên, chúng
ta có thể phát triển một năng lượng khác cũng
mạnh nhưng kiềm chế được để
mà thích ứng với hoàn cảnh khó khăn. Năng
lượng nầy có được phát xuất từ
cách cư xử với ḷng từ bi, sự kiên nhẫn và
lư trí. Đây là những thuốc giải hiệu nghiệm
cho việc chữa trị cái giận. Đáng tiếc thay,
bao người hiểu nhầm về những điều
nầy, và cho đấy là biểu tượng của sự
hèn nhát, yếu đuối. Tôi th́ nghĩ ngược lại
: chúng chính là những dấu hiệu cho một sức mạnh
nội tâm. Trạng thái tự nhiên của ḷng từ bi là sự
dịu dàng, ḥa nhă, mềm mỏng, nhưng có năng lượng
rất mạnh mẻ. Những kẻ dễ tức giận
là những người thiếu kiên nhẫn, dễ bất
an và không ổn định. Do đó, đối với tôi,
sự tức giận là một dấu hiệu của yếu
đuối. V́ vậy,
khi vấn đề xuất hiện, nên cố gắng giữ
b́nh tĩnh, với một hành động chân thành cho kết
quả được công bằng. Dĩ nhiên là sẽ có những
kẻ lợi dụng bạn, khi bạn giữ không bám víu,
và hành vi nầy chỉ khuyến khích họ thêm hung hăng,
th́ bạn phải lên tiếng cho họ biết quan điểm
của ḿnh, và nếu cần th́ t́m biện pháp để đối
phó, nhưng tuyệt nhiên hành động không có sự tức
giận hay ác ư ẩn bên trong. Bạn nên
hiểu rằng, cho dù kẻ đối nghịch đang hảm
hại bạn, cuối cùng th́ hành động nầy cũng
chỉ gây hại cho chính họ thôi. Để kiểm soát
sự trả đũa của bạn v́ íck kỷ, bạn
cần phải kêu gọi đến ḷng mong muốn thực
tập hạnh từ bi, và nhờ đó mà cố gằng
giúp đỡ kẻ kia khỏi bị khổ năo do chính hành
động không hay của họ gây ra. Hành động
trả đũa thường dựa trên năng lực giận
dữ với sự mù quáng cho nên sẽ không có kết quả
tốt. V́ thế, khi bạn chọn lựa cách đối
phó một cách từ tốn, có ích lợi cho cả đôi
bên th́ kết quả sẽ chính xác, có hiệu lực
hơn. Bạn
và kẻ thù. Tôi muốn
nhấn mạnh rằng chỉ suy nghĩ về : ḷng từ,
sự kiên nhẫn sẽ không ích lợi ǵ nếu bạn
không thực tập chúng. Muốn thực tập những
điều nầy th́ hay nhất là những lúc khó khăn
xuất hiện, hăy thử thực tập chúng. Và ai là
người cho ta những cơ hội khó khăn để
thực tập? Dĩ nhiên là không phải bạn chúng ta, mà
là kẻ thù của chúng ta. Họ là những người
gây cho ta nhiều khó khăn nhất. Và nếu ta thật sự
muốn học hỏi th́ hăy xem kẻ thù như là những
người thầy giỏi nhất! Người
thực tập hạnh từ bi và t́nh thương, cần
phải thực tập luôn sự khoan dung, và như vậy
th́ , kẻ thù không thể thiếu được. Chúng ta
phải cảm ơn kẻ thù, v́ nhờ họ mà chúng ta
phát triển được sự an b́nh của tinh thần.
Thêm nữa, trong những trường hợp thuộc cá
nhân hay công cộng có một thay đổi, kẻ thù cũng
có thể trở thành bạn. Sân hận rất
có hại, chúng ta cần phải thực tập để
làm giảm bớt năng lực của chúng nơi phần
tinh thần, nếu không chúng sẽ tiếp tục làm phiền
và gây khó khăn cho ta trong việc thực tập sự an lạc.
Sân, Hận là kẻ thù thật sự của chúng ta. Đây
là những năng lực mà chúng ta cần phải đối
phó. Thật là tự
nhiên khi chúng ta ai ai cũng muốn có bạn. Tôi hay nói
đùa là nếu bạn thật sự muốn ích kỷ,
th́ bạn cần phải nên vị tha. Bạn cần phải
giúp đỡ, săn sóc mọi người, lo cho họ,
làm bạn với họ, mang lại nụ cười cho họ.
Kết quả ? Khi mà cần
sự giúp đỡ, bạn sẽ t́m thấy bao là người
sẵn sàng! Ngược lại nếu bạn không lo ǵ
đến hạnh phúc của kẻ khác, sau nầy bạn
sẽ là kẻ thua thiệt. Có người
nói t́nh bạn hay mang đến căi vă, giận dữ, ganh tyﬠvà
tranh dành ? Tôi không đồng ư về điểm nầy.
Tôi nhận thấy chỉ có t́nh thương mới mang lại
cho chúng ta những người bạn thân đúng nghĩa. Trong xă hội
vật chất hiện nay, nếu bạn có tiền và có
địa vị, th́ dường như bạn có rất
nhiều bạn. Nhưng họ đâu phải là bạn của
bạn, họ là bạn của tiền và địa vị
của bạn. Khi mà bạn trắng tay, mất hết quyền
lực th́ không c̣n t́m ra những người bạn nầy
nữa, họ biến mất . Thực tế
th́ khi mọi việc hanh thông, chúng ta cảm thấy tự
tin và có thể tự lo, chúng ta cảm thấy ḿnh không cần
bạn; nhưng khi địa vị và sức khỏe suy dần,
th́ chúng ta mới biết là ḿnh lầm. Lúc ấy, ta sẽ
biết được ai hữu dụng và ai vô dụng. Và
để chuẩn bị cho lúc ấy, để cho có
được những bạn tốt, ta cần phải
thực tập t́nh vị tha ngay từ bây giờ. Tôi hay nói là
tôi lúc nào cũng cần bạn, càng nhiều càng tốt, và
mọi người hay cười tôi về điều nầy.
Tôi yêu những nụ cười. Có rất nhiều nụ
cười, nụ cười mai mỉa, nụ cười
gỉa tạo, nụ cười ngoại giao. Có những
nụ cười không làm chúng ta hài ḷng, mà đôi lúc c̣n làm
ta sợ hăi, nghi ngờ, phải không nào ? Nhưng một nụ
cười chân thật mang lại cho chúng ta bao là sự vui
tươi, và tôi tin là, đây là đặc điểm của
con người. Nếu đây là nụ cười mà ta mong
muốn th́ chính chúng ta phải làm sao để cho chúng
được hiện diện. Ḷng từ
bi và thế giới. Để kết
luận, tôi muốn nói thêm như sau : hạnh phúc cá nhân cũng
góp phần không nhỏ trong việc làm cho xă hội con
người tốt đẹp hơn. Bởi v́ tất
cả chúng ta đều cần t́nh thương, v́ thế
khi gặp một người , dù trong trường hợp
nào, chúng ta cũng có thể coi người đó như là
anh, chị em của ta. Cho dù đấy
là một khuôn mặt mới, cách cư xử, cách ăn mặc
cho dù có khác biệt, thật ra không có ǵ cách biệt giữa
ta và người. Những nhu cầu căn bản tự
nhiên của mọi người đều giống nhau. V́
vậy thật là điên rồ khi mà chỉ bám vào những
khác biệt bên ngoài. Cuối cùng
th́ con người chỉ là một và trái đất nhỏ
bé nầy là nhà của chúng ta. Để bảo
vệ căn nhà của chúng ta, th́ mỗi một người
trong chúng ta cần phải kinh nghiệm được ư
nghĩa của ḷng vị tha. Ḷng ích kỷ
làm cho ta chỉ biết lừa dối và bạc đăi
người khác, muốn diệt trừ tính ích kỷ th́ chỉ
có cách phát triển t́nh vị tha. Nếu bạn thành thật
và có tấm ḷng rộng mở, tự nhiên bạn sẽ cảm
nhận được niềm tự tin, hiểu rơ giá trị
của chính ḿnh và sẽ không c̣n sợ hăi nữa. Tôi tin rằng
mỗi giai cấp xă hội -- b́nh dân, bộ lạc, quốc
gia, và ngoại quốc --ch́a khóa cho một thế giới hạnh
phúc, an lạc là phát triển ḷng từ bi. Chúng ta không cần
phải theo một tôn giáo nào, hay phải tin vào một lư
tưởng ǵ, chỉ cần mỗi một người
trong chúng ta phát triển hết những đức tính tốt
của con người là đủ. Tôi cố gắng
cư xử với những người tôi gặp như
một người bạn lâu năm. Điều nầy
mang lại cho tôi một niềm vui chân chất. Và đây là
lúc để chúng ta tạo một thế giới hạnh
phúc hơn, an lạc hơn. |